Spojrzy ci głęboko w oczy i od razu wie o tobie wszystko. Nic bardziej mylnego. Psycholog/terapeuta nie ma w oczach prześwietlającego rentgena i wie o tobie tyle, ile mu sam powiesz. Przeczytaj, jak może wyglądać pierwsze spotkanie w gabinecie u psychoterapeuty.

Spotykam się często z komentarzami, że psychologowie spojrzą na człowieka i już wiedzą o nim wszystko. To tak nie działa. Psycholog wie o Tobie tyle, ile sama/ sam mu o sobie powiesz. Praca terapeutów polega m.in. na tym, żeby na podstawie uzyskanych informacji spróbować odpowiedzieć na pytania – z czego może wynikać obecna trudność i przede wszystkim – jak można sobie z nią poradzić.

Zrozumieć wewnętrzny świat pacjenta

Terapeuci różnią się między sobą. Jedni pracują w nurcie poznawczo-behawioralnym, inni w psychodynamicznym, gestalt itp. oraz na dodatek każdy ma swój niepowtarzalny styl wynikający z osobowości. Mimo tego pierwsza wizyta u terapeuty przebiega zazwyczaj bardzo podobnie. Najczęściej pierwsze dwa-trzy spotkania mają charakter diagnostyczny, terapeuta zadaje pytania, które pozwolą mu zrozumieć trudność, z jaką przyszedł pacjent oraz poznać jego wewnętrzny świat.
Na wizytę nie trzeba się w żaden sposób przygotowywać, nie będzie to test ani przepytywanie z konkretnej wiedzy. Większość terapeutów może zapytać m.in. o:
– problem/trudność, z jaką się zgłaszasz, czyli co było bezpośrednim powodem przyjścia do gabinetu
– sytuację rodzinną i zawodową
– wspomnienia z okresu dzieciństwa, relacje z rodzicami i rodzeństwem
– wspomnienia ze szkoły i relacji z rówieśnikami
– historię związków romantycznych
– zdrowie fizyczne i ewentualne leczenie
To przykładowe tematy podczas pierwszego spotkania, ale ponieważ to jest rozmowa, w jej trakcie mogą się pojawić również inne zagadnienia.

Relacja terapeutyczna

Ważne jest, że nikt nie ma obowiązku odpowiedzieć na wszystkie pytania podczas pierwszych wizyt. Są tematy trudne i bolesne, o których ciężko mówić od razu na początku. Zawsze można powiedzieć „stop” i wrócić do wątku, kiedy już będziemy do tego gotowi.
Dla samej terapii bardzo ważna jest relacja terapeutyczna, czyli kontakt między pacjentem/klientem a terapeutą. Żeby mówić o trudnych, często intymnych kwestiach, potrzebne jest poczucie bezpieczeństwa. Relacja buduje się przez cały czas terapii. Dobry terapeuta powinien umieć zbudować atmosferę zaufania i nie oceniać tego, o czym opowiada osoba siedząca naprzeciw.

Kontrakt terapeutyczny

W przypadku terapii poznawczo-behawioralnej cykl spotkań-konsultacji diagnostycznych kończy się omówieniem problemu, wspólnym ustaleniem celów terapii i ustaleniem kontraktu terapeutycznego. Kontrakt terapeutyczny to nic innego jak określenie terminów i częstotliwości spotkań, zasad odwoływania wizyt, określenie celów terapii, omówienie zasad poufności i innych reguł ułatwiających współpracę.

Ile spotkań?

Przy omawianiu pytania często pojawia się pytanie o to, jak długo będzie trwała terapia. Nie ma jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ to zależy od wielu czynników. Pierwszym z nich jest trudność, z jaką zgłasza się pacjent – czasami wystarczy kilka spotkań, innym razem model pracy przewiduje kilkadziesiąt sesji. Równie istotnym – o ile nie najważniejszym – czynnikiem jest motywacja i zaangażowanie pacjenta w terapię. W modelu poznawczo-behawioralym liczy się, poza spotkaniami w gabinecie, praca własna w ciągu tygodnia. Osoby, które współpracują, mogą szybciej zbliżać się do wyznaczonych celów. Każdy pacjent ma swoje własne tempo w terapii i do niego jest dostosowana praca psychoterapeutów.